SSS

SIKÇA SORULAN SORULAR

 

Better Cotton nedir?

 

Better Cotton, çevresel, sosyal ve ekonomik anlamda sürdürülebilir pamuk üretimini hedefleyen bir pamuk üretim standardidir. Bu standart ilaç kullanimindan toprak sagligina, su tüketiminden pamuk üretiminde çalisan isçilerin çalisma kosullarina kadar 6 ana ilke altinda toplanan kriterlerden olusur. Bu kriterlere uygun üretim yapan çiftçiye Better Cotton çiftçisi denilir ve bu çiftçinin ürettigi pamuk Better Cotton lisansli pamuk olarak nitelenir.

 

Better Cotton pamugunun diger pamuktan farki nedir? Daha kaliteli midir?

 

Kalite dedigimizde sadece pamugun fiziksel özellikleri degil yetistirilme sartlari da akla geliyor. Pamugun dogru miktarda su kullanilarak üretilmesi, topragi çoraklastirmayacak sekilde yetistirilmesi, gereksiz zirai ilaç kullanilmamasi, dogal yasama zarar verilmemesi, pamuk üretiminde çocuk isçi çalistirilmamasi gibi birçok yetistirilme kosulu o pamugun üretim sürecinin kalitesini etkileyen faktörlerdir. Kalite bu sekilde algiladiginda Better Cotton, üretim sürecinin daha kaliteli oldugu pamuktur, sadece fiziksel elyaf özelliklerine bakildiginda ise Better Cotton normal pamuktan farkli degildir.

 

Hangi ülkelerde üretilir?

 

Amerika, Avustralya, Brezilya, Çin, Hindistan, Israil, Kazakistan, Pakistan, Tacikistan, Türkiye ve birçok Afrika ülkesinde uygulanan Better Cotton Standardi, 2015 rakamlarina göre toplamda 5 kitada 23 ülkede 1,5 milyon çiftçi tarafindan uygulanmaktadir.

Amaç daha sürdürülebilir standartlarda üretilmis pamugun yaygin bir sekilde üretilmesi ve tüketilmesidir. Yine 2016 rakamlarina göre Better Cotton lisansli pamuk üretimi dünya pamuk üretiminin %14’ünü kapsamaktadir ve 2020 hedefi dünya pamuk üretiminin %30’unu kapsamaktir.

Bu standardi gelistiren ve yayginlastiran kurum olarak Better Cotton Initiative, pamuk üretim süreçlerini küresel ölçekte dönüstürerek Better Cotton lisansli sürdürülebilir pamugun konvansiyonel pamugun yerini almasini hedefler. Bu baglamda Better Cotton standardi sosyo-ekonomik olarak farkli üretim uygulamalari olan birçok ülkeye girmeyi hedef edinmis ve basarmistir.

 

IPUD kimdir ve Better Cotton ile iliskisi nedir?

 

IPUD, Iyi Pamuk Uygulamalari Dernegi 2013 yilinda kurulmus, dernek statüsünde bir sivil toplum kurulusudur. Üyelik tabani tarladan hazir giyime pamuk sektörünün lider kurumlarini kapsar. IPUD’un amaci Türkiye’deki pamuk üretim süreçlerini daha sürdürülebilir bir hale getirmektir. Bu amaç dogrultusunda IPUD, Better Cotton standardinin kurucusu olan Better Cotton Initiative (BCI) ile imzaladigi stratejik ortaklik anlasmasi çerçevesinde Better Cotton standardinin Türkiye’de uygulanmasindan sorumludur. IPUD Türkiye genelinde Better Cotton yetistirilmesi için yerel ortaklar bulup egitmek, çiftçi egitimlerini koordine etmek ve gerekli çiftçi ve yerel ortak denetimlerini yürütmek ve BCI adina lisanslamaktan sorumludur. IPUD’un kurumsal yapisi hakkinda daha fazla bilgi edinmek için web sitesi incelenebilir: www.iyipamuk.org.tr

 

Better Cotton pamugunu Dünya’da ve Türkiye’de kimler talep eder?

 

Sürdürülebilir üretim süreçlerini önemseyen ve kendi tedarik zincirini de bu konuda mümkün oldugunca dönüstürmeye çalisan markalar ham maddelerinin de sürdürülebilir kaynaklardan gelmesini talep etmektedir. Bu baglamda pamugu hammadde olarak kullanan birçok marka Better Cotton standartlarinda üretilmis pamugun kendi tedarik zinciri tarafindan temin edilmesini tesvik etmektedir. Bu markalarla ilgili daha fazla bilgi için Better Cotton Initiative’in web sitesi incelenebilir: www.bettercotton.org

Better Cotton lisansli pamuk talep eden markalara Türkiye’de de ürün saglayan birçok iplik, tekstil ve hazirgiyim firmasi bulunmaktadir. Bu firmalar sadece müsterilerinin taleplerini karsilamak için degil, kendi kurumsal sosyal sorumluluk stratejileri çerçevesinde de pamugun sürdürülebilirliginin öneminin farkinda ve bu dogrultuda hareket etme çabasindadir.

 

Türkiye’deki Better Cotton üretim rakamlari nedir?

 

2013 yilinda ilk Better Cotton hasadi gerçeklestirilen Türkiye’de yillar içindeki üretim miktarlari asagidaki tabloda gösterilmistir. 2017 yili itibari ile faaliyet gösterdigimiz iller Adana, Aydin, Denizli, Diyarbakir, Hatay, Izmir, Kahramanmaras, Sanliurfa’dir.

 

TÜRKIYE BETTER COTTON ÜRETIMI	2013	2014	2015	2016	2017
Üretim Alani (hektar)	7.237	12.712	13.041	15.651	20.376
Çiftçi Sayisi	278	534	441	342	791
Kütlü Üretimi (ton)	34.517	60.445	60.680	77.999	106.023
Kütlü Üretiminin Lif karsiligi (ton)	14.443	22.969	23.058	29.639	41.351

 

Dernegimiz hem daha fazla pamuk üretim yöresini hem de daha fazla pamuk çiftçisini bu üretim sürecine dahil etme hedefindedir. Bu baglamda 2020 hedefimiz Türkiye pamuk üretiminin %20’sini kapsamaktir.

 

Better Cotton Türk Pamuk ve Tekstil sektörü için neden önemlidir?

 

Küresel pazarlarda sürdürülebilirlik konusunda bilincin gelismesi, dünyada ve Türkiye’de sürdürülebilir pamuga olan talebin gün geçtikçe artmasina sebep olmaktadir. Zaman içerisinde sürdürülebilir pamuga olan talebin hizla artmaya devam edecegi ve önemli pamuk üreticisi ülkelerin er ya da geç bu degisime adapte olmasi gerekecegi öngörülmektedir. IPUD olarak Türkiye’deki pamuk üreticilerinin bu degisim sürecine gecikmeden adapte olmasini hedeflemekteyiz.

Better Cotton standardi gibi gün geçtikçe birçok ülke tarafindan taninan sürdürülebilirlik standardinin Türkiye’de uygulanmasini saglayarak hem Türk pamugunun çevresel, sosyal ve ekonomik anlamda daha sürdürülebilir sekillerde üretilmesine hem de Türk pamuk, iplik, tekstil ve hazirgiyim sektörünün bu yönde gelisen dünya talebine ayak uydurabilmesine katkida bulunmus oluyoruz.

 

Better Cotton standardinda üretim yapmanin pamuk çiftçisi için faydasi nedir?

 

Better Cotton standardinin ana hedefi pamuk üreticisinin fazladan kullandigi gübre, ilaç, su, mazot gibi girdilerin kullanimini en uygun düzeye çekerek verimden kaybetmeden toprak ve çevre sagligini koruyarak üretim yapmasini saglamak, ayni zamanda çiftçinin girdi maliyetlerini düsürmektir.

Bu baglamda Better Cotton standardinin pamuk çiftçisine faydasi üç türlüdür: Üretim yapilan topragin ve dogal yasamin daha uzun dönemler saglikli kalmasi ve sonraki nesillere aktarilabilmesi, girdi maliyetlerinin düsürülerek karliligin arttirilmasi ve küresel piyasalarda yayginlasan sürdürülebilir pamuk talebinde rekabet gücünün kazanilmasi. 

Better Cotton üretimi yapan tüm çiftçilerin pamuk üretimine iliskin verileri dernegimiz tarafindan toplanmaktadir. Pamuk üretiminde kullanilan girdilerden genel uygulama yöntemlerine, sezondaki iklim sorunlarindan çiftçi maliyetlerine kadar tüm veriler toplanmakta ve yilsonunda hasat raporlari seklinde derlenmektedir. Bu veriler esit kosullar altinda Better Cotton standartlarini uygulayan ve uygulamayan çiftçilerin (kontrol çiftçileri) farkliliklarini ortaya koymaktadir. Bu verilere göre, kontrol çiftçileri ile karsilastirildiginda Better Cotton çiftçileri daha az pestisit, gübre ve su kullanmaktadir. Bu verilerin ayrintisina dernegimizin web sitesinde yayinlanan Hasat Raporlarindan ulasilabilir: http://iyipamuk.org.tr/sayfa/1636/better_cotton/better_cotton_initiative_hasat_raporlari.html

 

Bir çiftçinin Better Cotton üretebilmesi için uymasi gereken kurallar nelerdir?

 

Baska ülkelerle karsilastirildiginda Türkiye’deki pamuk çiftçisi tarimsal uygulamalar ve verim bakimindan oldukça iyi düzeydedir. Ancak her zaman daha ileri gidilebilecek konular mevcuttur. Better Cotton standardinda uyulmasi için gereken noktalari kisaca 6 ana baslik altinda toplayabiliriz.

Dogru zirai ilaç uygulama yöntemlerinin kullanilmasi, suyun etkin ve verimli kullaniminin saglanmasi, toprak sagligina önem verecek gübreleme ve toprak isleme uygulamalarinin yapilmasi, dogal yasamin korunmasi, lif kalitesini koruyacak uygulamalarin yapilmasi, insana yakisir is kapsaminda çalisanlarin hak ve çalisma sartlarinin uygunlugu.

Bu alti ilke çerçevesinde üretim yaptigina inanan tüm çiftçiler Better Cotton standardinda üretim yapmak için bizimle iletisime geçebilirler.

 

Türk çiftçilerinin Better Cotton standardinda üretim yapmalari için IPUD ne gibi faaliyetler yürütür?

 

IPUD öncelikle pamuk çiftçilerini dogrudan takip edebilecek yerel kurumlar bulur. Bu kurumlardaki proje yöneticilerini ve saha personellerini standardin gereklilikleri konusunda egitir ve sezon boyunca destekler. Yerelde bu kurumlarin yaptiklari çiftçi egitimlerine ek olarak bölgesel çapta çiftçi, isçi egitimleri düzenler. Ayrica standarda uygunlugu kontrol etmek için arazi ve yerel ortak denetimlerini gerçeklestirir ve lisans kararlarini verir. Pamuk üretimi konusundaki aktörleri (arastirma enstitüleri, üniversiteler, özel kisi ve kurumlar) bir araya getirerek daha sürdürülebilir üretimin önündeki engelleri kaldirmaya yönelik projeler yürütür. Tüm bunlara ek olarak yerel ortaklarin topladigi verileri kontrol eder, düzenler ve raporlar. Ayrica BCI ile iletisimi kurarak hem standardin gelismesi hem bu standardin Türkiye’de yayginlasmasi için çalismalar yürütür.

 

Better Cotton lisansi kime verilir ve verilme süreci nasil isler?

 

Better Cotton lisansi çiftçi gruplarina verilir. Bu standarda uygun üretim yapmak isteyen çiftçiler IPUD’un belirledigi yerel ortaklar altinda gruplanirlar ve bu kurumlarca uygulamalari desteklenir ve denetlenir. Buna ek olarak IPUD’un ve bagimsiz denetim kuruluslarinin yürüttügü arazi denetimleri ve yil boyu yerel ortaklarin yaptigi çalismalar gözlemlenerek lisans kararlari verilir. Ayni grupta olan çiftçilerin birbirlerinin uygulamalarini yukari çekmek için iletisim halinde olmalari önemlidir. Tüm bu egitim ve lisanslama süreçlerinde küçük ve orta ölçekli çiftçiye hiçbir maliyet yansimaz. IPUD tüm bu destek ve denetim mekanizmalarinin çiftçiye maliyet olarak yansimamasi için gerekli isbirlikleri ve uygulamalari yürütür. Bunun tek istisnasi 200 hektar üzerindeki büyük ölçekli çiftçilerdir; sistem büyük ölçekli çiftlik isletmelerine grup altinda degil, tek baslarina lisans alma imkani tanir ve bu büyüklükteki çiftlikleri bagimsiz denetim kuruluslari denetler. Bu denetim maliyetini çiftçi karsilar.

Tüm lisanslama ve denetim süreci sadece pamugun arazideki üretim sürecini ve buna ek olarak Better Cotton olarak lisanslanmis pamugun çirçir isletmesinde ayri tutulup islenmesini kapsar. Pamuk çirçir isletmesinden çiktigi andan itibaren diger tedarik zinciri aktörlerini gözlemlemek ve denetlemek IPUD’un görev kapsaminda degildir. Bu standardin asil hedefi arazideki üretim faaliyetlerinin sürdürülebilir hale getirilmesidir.  

 

Türkiye’de Better Cotton’in yayginlastirilmasi nasil saglanir?

 

Türkiye’deki pamuk üretiminin Better Cotton standardina gelebilmesi sanildigi kadar zor degildir. Biz Türk çiftçisinin bu seviyeye gelmesinde Iyi Tarim Uygulamalari (ITU) gibi bakanlik gözetiminde yürütülen sürdürülebilirlik standartlarinin olumlu etkilerini gözlemliyoruz. Daha önce ITU standardini uygulayan çiftçilerin üretim süreçlerine bakisi ve uygulamalari Better Cotton kriterlerine oldukça yakindir. Sürdürülebilir pamuk tariminin yayimini saglamak için bu sekilde üretim yapan çiftçilerimizin geçmiste ITU’nda yapildigi sekilde devlet tarafindan tesvik edilmesi gerektigini düsünüyoruz. Bu baglamda, Iyi Tarim Uygulamasi, Better Cotton veya baska bir standart olsun sürdürülebilir üretim yapan pamuk çiftçisi desteklenmelidir.

Bunun yaninda çiftçilerin kendi basina altindan kalkamayacagi, ancak kamunun altyapi yatirimlari ile iyilestirilebilecek bazi konular vardir. Örnegin kapali, basinçli sulama sistemlerinin yayginlastirilmasi, su kaynaklarimizin sanayi atiklarindan arindirilmasi, bos zirai ilaç kutularinin toplanmasi gibi konular çiftçilerin bireysel olarak çözemeyecegi konulardir ve kamunun müdahalesini gerektirmektedir. Buna ek olarak, yasakli ilaçlarin kontrolünden zirai ilaç uygulayicilarinin koruyucu kiyafet kullanimina, pamukta çalisanlarin yasal haklarinin gözetilmesinden yasam ve ulasim konularinin düzenlenmesine kadar konularin kontrollerinin ilgili bakanliklar tarafindan daha etkin hale getirilmesi önemlidir.

Ayrica pamuk, iplik, tekstil ve hazirgiyim paydaslarinin, bulunduklari sektörleri daha sürdürülebilir kilmak için Better Cotton standardini ve Türkiye’deki uygulayicisi olan IPUD’u sahiplenmeleri ve daha ileri tasimak için desteklemeleri çok önemlidir.